2918 Sayılı Karayolları Trafik Yönetmeliğ’nin 98. maddesine istinaden “Otobüs, Kamyon ve Çekici”lerde takograf cihazının bulundurulması ve istenildiğinde yetkililere takograf kayıtlarının sunulması yasal zorunluluktur. Takograf zorunluluğu, 3.500 kg üzerindeki teslimat araçları ve dorseli teslimat araçları için de geçerlidir.
Sürüş ve dinlenme süreleri de takograf kayıtlarında yer almaktadır. Buna göre; 4,5 saat araç kullandıktan sonra en az 45 dakika mola verilmelidir (dinlenme süresi kullanmayacaksa).
Mola; mutlaka 4,5 saatlik sürüş boyunca alınmak şartıyla, ilk kısım en az 15 dakika ve ikinci kısım en az 30 dakika olmak üzere ikiye bölünebilir. Çalışma saatleri de belirlenmiştir. Buna göre;
Günlük maksimum sürüş süresi 9 saattir. Bu süre, haftada iki defaya kadar 10 saate çıkarılabilir: (4×9 saat ve 2×10 saat)
1 haftada en fazla 56 saattir. 2 hafta boyunca 90 saati aşamaz.
Molaların dışında dinlenme süreleri de ayrıca belirlenmiş olup;
Sürücüler günde en az 11 saat dinlenme süresi almalıdır.
Günlük dinlenme süresi ikiye bölünebilir: İlki en az üç saat, ikincisi en az 9 saat sürmelidir.
Günlük sürüş süresi en fazla 9 saattir. 9 saati aşılabilir, ancak haftada en fazla iki kez ve maksimum 10 saat olabilir.
Düzenli haftalık dinlenme süresi en az 45 saattir. Azaltılmış haftalık dinlenme süresi 45 saatten azdır, ancak 24 saatten az olamaz. Haftalık dinlenme süresi bir önceki haftalık dinlenme süresinden sonra 144 saat geçmeden (6 x 24 saat) başlamalıdır.
AETR’ye göre günlük veya haftalık dinlenme süresi sona erdikten sonraki 30 saat içinde, eğer birden fazla kişinin çalıştığı bir göreve dahilseniz, en az 9 saatlik yeni bir dinlenme süresi almış olmanız gerekir. Bu her sürücü için geçerlidir. AETR Konvansiyonu, Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına İlişkin Avrupa Anlaşması'dır.
Haftalık dinlenme süresi en az 45 saat olarak uygulanır. Bu süre 24 saate kadar kısaltılabilir. Ancak birbirini takip eden 2 hafta içinde haftalık dinlenme süresi ilk hafta 24 saat, ikinci hafta 45 saat olarak uygulanmalıdır (ya da ilk hafta 45 saat ise, 2’nci hafta 24 saat olmalı). Müteakip 3 hafta içinde eksik kalan sürenin telafisi zorunludur.
Unutmayalım! Dünya çapında gerçekleşen tüm kazaların yaklaşık %20’sinin direksiyon başındaki yorgunluktan kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Bu nedenle, dinlenme saatlerinin kuralları çalışma saatlerindeki kurallardan daha katıdır.